درباره چارشو (چادر شب بافی)

چارشو (چادرشب) پارچه ای است زیبا و رنگارنگ که بسیاری از نقاط کشور ایران از شمال تا جنوب و شرق تا غرب از دیرباز توسط روستاییان دوخته بافته و در موارد بسیار زیادی مورد استفاده قرار میگرفت.

لفظ و اسم چارشو عمدتا در مناطق بسیاری از استان های گیلان ، لرستان ، یزد مورد استفاده قرار میگرفت این محصول سنتی در گیلان با گویشهای گیلکی این محصول را ( چارشو ،چاشو، چادر شب ) مینامند و  در قاسم آباد و رودسر و براساس فرهنگ ٬آداب و رسوم دیرینه مردم آن دیار بافته توسط مردم آن منطقه بافته می شود.چارشو در نوع اصیلش با ابریشم مر غوب یا کجین و در نمونه ای متاخر با نخ های دستریس پنبه ای محلی با استفاده از دستگاه های بافندگی دو وردی بافته می شود. چارشو های قاسم آباد به دو نوع چهارخانه و یکرنگ تقسیم می گردند.

نوع یکرنگ این بافته ها توسط دختران جوان تر محلی و با حرکت پود اضافه با نقش های برگرفته از طبیعت ٬محیط اطراف و زندگی روستایی بافته می شود.چارشو های چهارخانه نیز با نقوشی هندسی٬چهارخانه و ساده برای مصارفی همچون دستمال ٬بقچه ٬روتختی یا پتویی استفاده می شود.

شناخته ترین کاربرد چارشوها به عنوان کمرپیچ زنان محلی در هنگام کار است.چارشو یا چاشو  به صورت پارچه هایی باریک به عرض ۲۰ تا ۳۵ سانتی متر وطول ۲تا۵/۲متر بافته شده و با به هم دوختن ۶تا۸تکه از آن یک قواره پارچه حاصل می گردد.با این حال پارچه هایی که تحت عنوان چارشو در بسیاری از روستاهای ایران معمولا در اندازه ۲در۲مترمربع بافته شده و برای پیچیدن تشک ٬لحاف٬البسه و نظایر آن قرار می گیرد با بافته های که در شرق گیلان تولید می شود کاملا متفاوت است .چارشوهای مناطق مختلف ایران از نظر طرح و رنگ تقریبا مشابه یکدیگرند ولی چارشو قاسم آباد گیلان به دلیل برخی طرح ها و رنگ های خاصش ارزش هنری بیشتری دارد

تاریخچه چادر شب بافی قاسم اباد
«چارشو بافى» یكى از هنرها و صنایع دستى زیباى استان گیلان است كه تولید این هنر دستباف در قسمتهاى وسیعى از استان به خصوص در شهرها و روستاهاى شرق گیلان متداول و مرسوم است. در این میان اما مركز عمده چارشو بافى گیلان شامل روستاهاى اطراف شهرستان رودسر به خصوص «قاسم آباد سفلى و علیا» است.

تولید چارشو توسط زنان روستایى این مناطق و در فصول غیركشاورزى (پاییز و زمستان) توسط دستگاههاى بافندگى سنتى خاص صورت مى پذیرد. نوع مرغوب این تولیدات از كجین «ابریشم درجه ۳» بافته مى شود اما امروزه تولیدات نخى و نیز كاموایى آن بیشتر متداول است.

محصول تولیدى مذكور به صورت نوار با عرض حدود ۳۰ سانتیمتر بوده كه از به هم دوختن از عرض ۷ الى ۸ تكه به طول ۲ متر از نوارهاى مذكور، چادرشب به وجود مى آید.
چارشو جزئى از لباس محلى زنان منطقه قاسم آباد بوده و مصارف متعدد دیگرى درزندگى مردم مناطق روستایى دارد. این محصول به عنوان روتختى،رختخواب پیچ، بقچه، زیرانداز، پرده، رومیزى و … نیز در زندگى روزمره مردمان این دیار مورد استفاده قرار مى گیرد. البته بازار عمده داد و ستد چارشو در محدوده مراكز تولید و در بازار روزهاى مناطق شهرى و روستایى گیلان است.

اما اخیراً با تولید محصولات جانبى كه از این منسوجات ساخته مى شود از جمله كلاهك آباژور، رومیزى، روتلفنى، روتلویزیونى، روطاقچه اى و حتى پیراهن مردانه و … مى توان بازار وسیعترى براى این محصول دستى زنان پرتوان و سختكوش روستایى پیش بینى نمود.

اغلب دختران قاسم آباد چارشو مرغوب را كه با مخلوطى از كجین (نوعى ابریشم درجه۳) بافته مى شود به منظور تهیه جهیزیه شان بافته و آماده مى نمایند و این نوع محصول به ندرت براى فروش عرضه مى شود.
پارچه چادرشب باریك به عرض ۳۱ سانتیمتر و طول ۲ متر است كه نقشهایش را در پود نمودار مى كند. چارشو با تقسیم توپ پارچه به ۶ قسمت و دوختن آنها به یكدیگر تهیه مى گردد. اهالى قاسم آباد براى حفظ آداب و رسوم محلى بخصوص پوشیدن لباس هاى سنتى و برگزارى مراسم عروسى ، بسیار كوشا هستند. علاوه بر قاسم آباد در بى بالان و گزافرود در ۲ كیلومترى جنوب غربى بخش كلاچاى بافت چادرشب به صورت خانگى مرسوم مى باشد و هنوز
فراموش نشده است .

منبع : سایت بیتوته