در دنیای پرمشغله امروز، خرید حضوری یکی از کارهایی است که کم‌کم جای خود را به خرید اینترنتی داده است. خرید اینترنتی از سایت‌های معتبر، مشکلاتی مثل اتلاف وقت، دور بودن فروشگاه، تنوع کم محصولات و یا حتی کمبود جای پارک برای خرید حضوری را برطرف می‌کند. اما مسئله این‌جا است که چه‌طور می‌توان در میان این همه سایت، به یک کسب‌وکار اینترنتی ناشناخته اعتماد کرد. راه حل این موضوع، اینماد یا نماد اعتماد الکترونیکی است.

اینماد نوعی جواز است که توسط مرکز توسعه تجارت الکترونیکی به کسب‌وکارهای اینترنتی داده می‌شود. احتمالا این نماد را در سایت‌های مختلف دیده باشید. در واقع اینماد نوعی تایید امنیت سایت، توسط یک مرکز معتمد دولتی است. این نماد به کاربران سایت‌های اینترنتی کمک می‌کند که بدون نگرانی از خدمات کسب‌وکارهای اینترنتی بهره‌مند شوند. اگر نمی‌دانید اینماد چیست، نگران نباشید. در این مطلب شما به‌طور کامل با اینماد، مزایای آن، شرایط و نحوه دریافت نماد اعتماد الکترونیک آشنا خواهید شد.

نماد اعتماد الکترونیکی چیست؟

کاربران در حین خرید اینترنتی با چالش‌های مختلفی مواجه هستند که هیچ‌کدام نباید بدون پاسخ باقی بماند. از جمله این چالش‌ها می‌توان به سوالات زیر اشاره کرد:

• چه‌طور می‌توان به سایت اعتماد کرد؟
• مالک سایت چه کسی است و آیا امکان مراجعه حضوری به محل کسب‌وکار هست یا خیر؟
• چقدر می‌توان به گارانتی و خدمات پس از فروش سایت اطمینان داشت؟
• آیا روند پیگیری خرید، مرجوع کردن کالا و بازپس‌گیری وجه پرداخت شده واضح و شفاف است؟
• آیا کسب‌وکار اینترنتی از اطلاعات شخصی خریدار از جمله آدرس منزل، تلفن و… محافظت می‌کند؟
• آیا در صورت بروز هرگونه مشکل، مرجعی برای رسیدگی به موضوع وجود دارد یا خیر؟

واقعیت این است که تجارت الکترونیکی و فعالیت کسب‌وکارهای اینترنتی در میان کاربران خدمات الکترونیکی بر پایه اعتماد شکل می‌گیرد. با توجه به این شرایط بهتر است یک مرکز یا موسسه سومی وجود داشته باشد که صلاحیت و شرایط کسب‌وکار اینترنتی را بررسی و تایید کند. این کار به خریداران اطمینان می‌دهد که سایت مورد نظر به تعهدات خود پایبند است و قابل اعتماد است، در صورت بروز هرگونه مشکلی امکان مراجعه به مراجع قانونی و پیگیری وجود دارد.

در ایران، اینماد یا نماد اعتماد الکترونیکی به عنوان مهر تاییدی بر فعالیت قانونی سایت اینترنتی است. اینماد در واقع یک نشان دولتی است که در قالب یک علامت یا لوگو در بالا یا پایین سایت‌ها و کسب‌وکارهای اینترنتی قرار می‌گیرد. نماد اعتماد الکترونیک توسط مرکز توسعه تجارت الکترونیکی از سمت وزارت صنعت، معدن و تجارت ارائه می‌شود. این سازمان، مسئولیت‌های ایجاد بستر و زیرساخت‌های امنیت کسب‌وکارهای الکترونیکی را دارد.

مرکز توسعه تجارت الکترونیکی با هدف اعتمادسازی، ساماندهی، حمایت از حقوق مصرف‌کنندگان، قانونمند کردن کسب‌وکار اینترنتی و رسمیت‌دهی به آن، اینماد یا نماد اعتماد الکترونیکی را به سایت‌های اینترنتی مختلف ارائه می‌کند. اینماد موجب به رسمیت شناخته شدن مصرف‌کنندگان و برقراری یک رابطه متعهدانه با کسب‌وکار شده و از آسیب‌های احتمالی در ابعاد مختلف اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی، امنیتی و… جلوگیری می‌کند. دریافت نماد اعتماد الکترونیک، شرایط مراجعه دوباره خریداران به سایت و استفاده از خدمات آن‌ها را فراهم می‌کند.

انواع اینماد و رتبه‌بندی کسب‌وکار الکترونیکی

حالا که کاملا می‌دانید اینماد چیست، بهتر است سراغ معرفی انواع اینماد و رتبه‌بندی کسب‌وکارهای الکترونیکی برویم. رتبه‌بندی کسب‌وکارهای الکترونیکی پس از سنجش سوابق عملکرد و توانمندی‌های کسب‌وکار صورت می‌گیرد. این رتبه‌بندی به سایت کمک می‌کند که امکان ارزیابی عملکرد داشته باشد و با رتبه‌ای که کسب می‌کند، جایگاه بهتری در فضای رقابتی تجارت الکترونیکی داشته باشد. علاوه‌براین، کسب‌وکارهایی که عملکرد ضعیف‌تری دارند، می‌توانند برای پیشرفت در رتبه‌بندی فعالیت خود را بهبود ببخشند و ارتقا پیدا کنند.

به‌طورکلی رتبه‌بندی اینماد به چهار سطح کلی تقسیم می‌شود و با توجه به کیفیت و اعتبار سایت بین یک تا پنج ستاره دریافت می‌کند. هرچه تعداد ستاره‌های نماد اعتماد الکترونیک سایت بیشتر باشد، نشان‌دهنده سطح کیفیت بهتر عملکرد سایت است. البته شرکت در فرآیند رتبه‌بندی کسب‌وکارهای اینترنتی اجباری نیست و اگر کسب‌وکار تمایلی به دریافت ستاره‌های اینماد نداشته باشد، همچنان می‌تواند به فعالیت خود ادامه دهد.

1. سطح پذیرش: در سطح پذیرش سایت حداقل معیارهای لازم برای فرآیند دریافت نماد اعتماد الکترونیکی را دارد و یا دریافت نماد اعتماد، یک ستاره خود را دریافت می‌کند
2. سطح پیشرفت: در سطح پیشرفت، کسب‌وکار جهت دریافت دو یا سه ستاره مورد بررسی و ارزیابی قرار می‌گیرد. عواملی که در ارزیابی سطح پیشرفت موثر هستند شامل وضعیت مدیران، حسن رفتار تجاری، کیفیت خدمات، مدت زمان فعالیت، رضایتمندی و حس امنیت مشتری و شاخص‌های مالی است. این موارد بررسی شده و بر اساس امتیاز کسب‌شده به کسب‌وکار دو یا سه ستاره اعطا می‌شود.
3. سطح توسعه: در سطح توسعه، در صورتی که کسب‌وکار تمایل داشته باشد، نسبت به دریافت چهار تا پنج ستاره اقدام می‌کند. در این صورت، فرآیندهای بررسی در سطح توسعه آغاز می‌شود. ارزیابی در سطح توسعه تحت شاخص‌هایی مثل وضعیت مالی، وضعیت مدیران، نظام مدیریتی، اندازه، ضمانت و بیمه، کیفیت سرویس‌دهی، رضایتمندی مشتری و امنیت انجام می‌شود.
4. سطح تعالی: در سطح تعالی، کسب‌وکار به شکل جزیی‌نگرانه در زمینه‌های گوناگون مثل زمینه فعالیت، کیفیت سرویس و… مورد بررسی قرار خواهد گرفت.

شرایط دریافت نماد اعتماد الکترونیک برای سایت

با توجه به اینکه اینماد نوعی نشان اعتماد است، دریافت نماد الکترونیک از سایت اینماد هم به شرایط خاص نیازمند است. یک کسب‌وکار اینترنتی باید معیارها و ضوابط تعیین‌شده توسط مرکز توسعه تجارت الکترونیکی را رعایت کند تا بتواند اینماد را از سایت نماد اعتماد الکترونیکی دریافت کند. شرایط اولیه جهت دریافت اینماد به شرح زیر است:

• سایت یا کسب‌وکار الکترونیکی وجود داشته باشد.
• سایت موردنظر حداقل دارای یک محصول با اطلاعات کامل (قیمت، شرح کالا و…) باشد و امکان ثبت سفارش و خرید وجود داشته باشد.
• درخواست اینماد توسط صاحب امتیاز دامنه پر شود و دامنه سایت نیز به نام فرد باشد. توجه داشته باشید که اینماد به نام مالک دامنه ثبت می‌شود. کاربران حقیقی، نماد حقیقی برای افراد با حداقل سن 18 سال و کاربران حقوقی، نماد را به نام شرکت یا مدیرعامل سایت دریافت می‌کنند.
• تایید نهایی صلاحیت: صلاحیت معمولا از طریق پلیس ناظر بر اماکن عمومی تایید می‌شود و این کار به صورت غیرحضوری در سامانه ثبت می‌شود. نتایج بررسی صلاحیت در قالب سه حالت تایید، رد و تعلیق ارائه می‌شود. در حالت تعلیق امکان درخواست مجدد وجود ندارد و موضوع باید از طریق درخواست فرجام‌خواهی و رسیدگی دادگاه بررسی شود.

چه‌طور مطمئن شویم که سایت اینماد معتبر دارد؟

مهم است که بتوانید کسب‌وکارهایی که دارای نماد اعتماد الکترونیک هستند از میان سایت‌های نامعتبر شناسایی کنید، برای این کار سه روش ساده به شما معرفی می‌کنیم:

1. شما می‌توانید به عنوان ساده‌ترین راه حل، نام سایت را در آدرس enamd.ir استعلام بگیرید، اگر نام سایت موردنظر در لیست سایت اینماد بود، کسب‌وکار معتبر است و دارای اینماد است.
2. باید آدرس سایت کسب‌وکار الکترونیکی با آدرسی که در پروفایل نماد می‌بینید آغاز شده باشد، توجه داشته باشید که حتما اعتبار نماد اعتماد الکرونیکی را هم در نظر بگیرید.
3. آدرس صفحه پروفایل نماد با https://trustseal.enamd.ir شروع شود.

نحوه ثبت نام و دریافت اینماد از سایت نماد اعتماد الکترونیک

امروزه دیگر مراحل دریافت جواز کسب‌وکار الکترونیکی به اندازه گذشته طولانی نیست و اکثر پایش‌ها با کمک پایشگر سیستمی صورت می‌گیرد، بنابراین ثبت‌نام در سایت اینماد تا صدور نماد زمان بسیار کوتاهی از شما می‌گیرد. جهت دریافت اینماد از سایت نماد اعتماد الکترونیکی و ثبت لوگوی اینماد روی سایت خود کافی است مراحل زیر را به ترتیب انجام دهید:

مرحله 1

جهت دریافت نماد اعتماد الکترونیکی و فعال‌سازی آن، ابتدا باید وارد سایت ثبت‌نام اینماد شوید و به عنوان شخصیت حقیقی یا حقوقی ثبت‌نام کنید. در این مرحله برای ثبت‌نام، اطلاعاتی از جمله نوع شخصیت، آدرس ایمیل، شناسه کاربری و رمز عبور مورد نیاز است. در حین ثبت‌نام کدی به شما اختصاص داده می‌شود که شما باید با تلفن همراهتان کد را پیامک کنید. توجه داشته باشید که شماره تلفن همراه باید با نام مالک سایت یکسان باشد، در غیر این صورت ثبت‌نام امکان‌پذیر نخواهد بود.

مرحله 2

پس از ثبت‌نام وارد پنل کاربری شده و وارد بخش تمکیل اطلاعات شوید. سپس وارد بخش بارگذاری مدارک شده و مدارک موردنیاز را آپلود کنید. مدارک موردنیاز برای کاربران حقوقی عکس روزنامه رسمی و اساسنامه شرکت است که آدرس در آن ثبت شده باشد، مدارک موردنیاز برای کاربران حقیقی نیز اسکن شناسنامه و کارت ملی است.

مرحله 3

در بخش تکمیل اطلاعات، وارد زیرمنوی تکمیل فرم اطلاعات شده و آدرس، کد پستی و شماره تلفن خود را وارد کنید. لازم است بدانید که اطلاعات این بخش در مراحل فعال‌سازی اینماد احراز خواهد شد، لذا شماره موبایل به وسیله پیامک و شماره تماس ثابت از طریق تلفن گویا بررسی و تایید خواهد شد.

مرحله 4

سپس وارد منوی کسب‌وکار شده و گزینه افزودن کسب‌وکار را بزنید. فرم مربوط به اطلاعات کسب‌وکار را تکمیل کرده و آدرس فروشگاه را هم خیلی دقیق روی نقشه ثبت کنید. توجه داشته باشید که در این بخش آدرس و شماره تلفی که ثبت می‌کنید برای کاربران قابل مشاهده خواهد بود.

مرحله 5

پس از ثبت‌نامه دامنه، اعتبارسنجی آدرس صورت می‌گیرد، برای این کار نام شهر و سامانه اعتبارسنجی آدرس را ثبت کرده و گزینه اعتبارسنجی آدرس را انتخاب کنید. در این بخش وارد صفحه جدیدی خواهید شد که می‌بایست هزینه پستی پرداخت کنید. پس از تکمیل این بخش یک بسته پستی شامل تعهدنامه جهت احراز هویت به آدرسی که ثبت کرده‌اید ارسال خواهد شد. شما می‌توانید تا زمانی‌که نامه پستی به شما برسد، روند دریافت اینماد را پیگیری کنید.

مرحله 6

در پایان صفحه، نام کاربری و رمز عبور اختصاصی به شما ارائه می‌شود. شما باید با این اطلاعات در سایت خود یک اکانت مشتری ایجاد کنید تا مسئولین مربوط به سایت نماد اعتماد الکترونیکی با این نام کاربری و رمز عبور، مراحل خرید را در سایت شما مورد بررسی قرار دهند.

مرحله 7

وارد منوی مدیریت کسب‌وکار شده و مراحل را به ترتیب انجام دهید. در این مرحله کافی است هر گزینه‌ای که با رنگ نارنجی نمایش داده شده انتخاب کرده و اطلاعات مربوط به آن را تکمیل کنید. در پایان اینماد ایمیلی به آدرس info@domain.ir ارسال می‌کند تا اطمینان حاصل کند که دامنه در اختیار شما قرار دارد. کافی است کدی که به ایمیل ارسال می‌شود در این بخش از پنل وارد کنید تا تایید شود.

مرحله 8

در مرحله بعدی، یک فرم نظرسنجی قرار دارد که باید آن را تکمیل کرده و در پایان هزینه مربوط به دریافت نماد اعتماد الکترونیکی را پرداخت کنید. پس از تکمیل فرآیند پرداخت، اینماد شما صادر خواهد شد و کد مربوط به آن در اختیار شما قرار می‌گیرد.

مرحله 9

برای درج لوگو اینماد، کد نماد اعتماد الکترونیکی را در فوتر سایتتان قرار دهید. با این کار لوگو در سایت برای کاربران نمایش داده می‌شود.

اعتبار نماد اعتماد الکترونیکی و تمدید اینماد

طبیعتا اینمادی که به کسب‌وکارهای اینترنتی اختصاص داده می‌شود دارای اعتبار است. در حال حاضر اینماد دارای اعتبار دو ساله است. صاحبین کسب‌وکار باید هر دو سال یک بار، نماد اعتبار الکترونیکی خود را تمدید کنند تا شرایط و ضوابط سایت مجددا مورد بررسی مرکز توسعه تجارت الکترونیکی قرار بگیرد.

جهت تمدید اینماد باید پیش از اتمام مهلت اعتبار، اطلاعات فرم ثبت‌نام به‌روز شده و پرونده از طریق پنل کاربری برای تمدید ارسال شود. درخواست تمدید اعتبار نماد اعتماد الکترونیک از یک ماه پیش از انقضا امکان‌پذیر است. درصورتی‌که سایت موردنظر تخلفی در مدت زمان اعتبار نداشته باشد، تمدید اعتبار صورت می‌گیرد.

استفاده از عکس نماد اعتماد الکترونیک بدون دریافت نماد

باید توجه داشته باشید که اینماد نوعی علامت رسمی است که توسط دولت به سایت تعلق می‌گیرد، لذا استفاده از تصویر لوگوی اینماد قبل از صدور نماد اعتماد الکترونیکی، ممنوع ست و مصداق جعل است، لذا اجرای کیفری دارد.

محدودیت سنی برای دریافت اینماد

محدودیت سنی برای دریافت اینماد، 18 سال تمام است. بنابراین افرادی که کم‌تر از 18 سال هستند، نیاز به ارائه حکم رشد دادگاه دارند.

هزینه و زمان دریافت نماد اعتماد الکترونیکی

درحال حاضر نماد اعتباد با اعتبار دو ساله با دریافت هزینه 175 هزار تومان بررسی و اعطا می‌گردد و تمام فرآیندهای ارزیابی کسب‌وکار طی یک روز تکمیل می‌گردد.

جمع‌بندی

به‌طور کلی برای دریافت نماد اعتماد الکترونیکی نیازی به مراجعه حضوری نیست و می‌توان مراحل اخذ اینماد را به شکل زیر دسته‌بندی کرد:

1. ثبت نام: ثبت اطلاعات اولیه در پنل کاربری
2. تکمیل اطلاعات (احراز اطلاعات هویتی): تکمیل اطلاعات در پروفایل شخصی و بارگذاری مدارک موردنیاز
3. افزودن کسب و کار: تکمیل اطلاعات مربوط به کسب‌وکار
4. تاییدیه فنی: بررسی دسترسی ثبت‌نام‌کننده به آدرس سایتی که ثبت‌نام شده است.
5. احراز صحت اطلاعات کسب و کار(احراز آدرس محل فعالیت ، شماره تماس کسب و کار اینترنتی و احراز آدرس پست الکترونیکی
6. تکمیل فرم نظر سنجی: شرکت در نظرسنجی مرکز توسعه تجارت الکترونیکی
7. بررسی چک لیست الزامات نماد اعتماد الکترونیکی:  الزامات موردنیاز به کارشناس ارائه می‌شود.
8. تعهد الکترونیکی: پرینت تعهدنامه و دریافت گواهی امضا از دفترخانه
9. اعطای نماد: دریافت اینماد پس از تایید نهایی کارشناس
10. درج کد مجوز بر روی سایت: قرار دادن اسکریپت مربوط به نماد اعتماد الکترونیکی جهت نمایش لوگو در سایت